Hittestress op het werk: Wat werknemers én werkgevers moeten weten

Hittestress op de werkvloer is een groeiend probleem, omdat de zomers alsmaar warmer worden. Daarom hierbij een uitgebreid overzicht van wat hittestress is, de risico's die het met zich meebrengt én praktische oplossingen voor werkgevers en werknemers om een koele werkomgeving te creëren.

Wat is hittestress?

Hittestress ontstaat wanneer het lichaam meer warmte opneemt dan het kan afvoeren. Dit kan gebeuren door:

✅blootstelling aan hoge temperaturen
✅hogeluchtvochtigheid
✅intensieve fysieke inspanning
✅een combinatie van bovenstaande factoren

Het lichaam probeert de temperatuur te reguleren door te zweten, maar als dit niet voldoende is, kan de lichaamstemperatuur gevaarlijk ver stijgen.

Wat zijn de gevolgen van hittestress?

De gevolgen van hittestress kunnen variëren van milde symptomen als:

• uitdroging
• vermoeidheid
• concentratieverlies 
  
  Maar ook tot ernstigere aandoeningen. Bij dit laatste kun je denken aan:
  
  
• hitte-uitputting
• hitteberoerte
• zonnesteek
  
  Naast de gezondheidsrisico's heeft hittestress ook een negatieve invloed op de productiviteit en veiligheid op de werkvloer. Vermoeide en oververhitte werknemers maken sneller fouten, hebben een verminderde concentratie en lopen een groter risico op ongevallen.
  
  

Steeds meer bedrijven krijgen te maken met hittestress

De stijgende temperaturen op de werkvloer zijn een duidelijke trend. Uit onderzoek blijkt dat het aantal dagen met extreme hitte in veel regio's toeneemt, wat direct leidt tot meer gevallen van hittestress onder werknemers.

Sectoren die het meest getroffen worden, zijn onder andere de bouw, logistiek  en landbouw en soms zorg en kantooromgevingen zonder passende airconditioning.

In de bouw en logistiek werken werknemers vaak in de open lucht of in slecht geventileerde ruimtes, waardoor ze direct worden blootgesteld aan de hitte.

In de zorg kunnen patiënten en personeel in ziekenhuizen en verpleeghuizen kwetsbaar zijn voor hittestress, vooral als de gebouwen niet goed zijn gekoeld. Zelfs in kantooromgevingen zonder airconditioning kan de temperatuur snel oplopen, wat leidt tot verminderde productiviteit en ongemak. De verwachting is dat deze trend zich de komende jaren zal voortzetten.

Klimaatmodellen voorspellen verdere stijgingen in de gemiddelde temperatuur en een toename van hittegolven. Dit betekent dat steeds meer bedrijven en werknemers te maken zullen krijgen met de uitdagingen van hittestress. Nu actie ondernemen en maatregelen nemen is daarom slim om de risico's minimaal te houden.

De risico’s van hittestress voor werknemers en organisaties

De gezondheidsrisico's van hittestress zijn behoorlijk:

🥵uitdroging
🥵 vermoeidheid
🥵concentratieverlie
🥵hoofdpijn
🥵duizeligheid
🥵misselijkheid

Bovenstaand zijn veelvoorkomende symptomen. In ernstigere gevallen kan hittestress leiden tot hitte-uitputting. Een hitteberoerte is de meest ernstige vorm van hittestress en kan leiden tot bewustzijnsverlies, orgaanschade en zelfs overlijden. Gelukkig komt dit (nog) zelden voor.

Werkgevers hebben juridische en ethische verantwoordelijkheden om de gezondheid en veiligheid van hun werknemers te waarborgen. Volgens de Arbowet zijn werkgevers verplicht om een veilige en gezonde werkomgeving te creëren. Het niet naleven van deze verplichtingen kan leiden tot boetes, schadeclaims en reputatieschade.

Naast de gezondheidsrisico's en juridische verplichtingen heeft hittestress ook een negatieve impact op de productiviteit en verzuimkosten. Vermoeide en oververhitte werknemers zijn minder productief, maken sneller fouten en creëren een grotere kans op ongevallen. Verzuim als gevolg van hittestress kan ook leiden tot extra kosten voor de werkgever, zoals loondoorbetaling en vervangingskosten.

Praktische maatregelen voor werkgevers

Werkgevers kunnen verschillende praktische maatregelen nemen om hittestress op de werkvloer te voorkomen en te verminderen:

1. ✅Het aanpassen van de werktijden. Door vroeger te starten of siësta-modellen te implementeren, kunnen werknemers de piekuren van de hitte vermijden.

2. ✅Het beschikbaar maken van ventilatie, airconditioning of koelruimtes. Goede ventilatie zorgt voor een betere luchtcirculatie en verlaagt de temperatuur. Airconditioning kan de temperatuur reguleren, maar het is belangrijk om te zorgen voor een energiezuinige en duurzame oplossing. Koelruimtes bieden werknemers een plek om tijdelijk af te koelen en te herstellen van de hitte.

3. ✅Extra pauzes en verkoeling. Werkgevers kunnen waterpunten beschikbaar stellen, koelvesten verstrekken en werknemers aanmoedigen om regelmatig te drinken en af te koelen. Het is belangrijk om de risico-inventarisatie en -evaluatie (RI&E) aan te passen op hitte, risico's te identificeren en maatregelen te implementeren.

4. Voorlichting en bewustwording. Werkgevers moeten werknemers informeren over de risico's van hittestress, de symptomen en de maatregelen die ze kunnen nemen om zichzelf te beschermen. Dit kan door middel van trainingen en workshops.

Wat kunnen werknemers zelf doen?

Werknemers kunnen ook zelf actie ondernemen om koel te blijven op het werk:

- Vermijd zware inspanning tijdens de piekuren van de hitte.

- Drink regelmatig water en zoek schaduw of koelere plekken op.

-Communiceer over ongemakken. Werknemers moeten zich vrij voelen om hun zorgen te uiten en aan te geven wanneer ze zich oververhit of onwel voelen. Leidinggevenden moeten hier actief op reageren.

- Kies voor lichte, ademende kleding om warmte beter af te voeren.

- Geef grenzen aan bij overbelasting en zeg ‘nee’ als een taak te zwaar is in de hitte.

Voorbeelden van bedrijven die vooroplopen

Er zijn verschillende bedrijven die vooroplopen in het implementeren van maatregelen om hittestress te voorkomen. Heineken zet bijvoorbeeld mobiele koelstations in en past ploegendiensten aan.

De NS heeft verkoelingsstrategieën voor buitendienstmedewerkers. Bouwbedrijf BAM werkt met uitgebreide hitteprotocollen en trainingen voor buitenpersoneel. Ook voor kantoormedewerkers worden steeds vaker maatregelen genomen, zoals slimme temperatuurregelingen en klimaatneutrale kantoorruimtes.

Toekomstvisie voor een hittestressbestendige werkplek

Om hitte op de werkvloer tegen te gaan, wordt steeds vaker duurzaam gebouwd. Accommodaties worden voorzien van groene daken, goede isolatie en ventilatiesystemen. Ook vanuit wet- en regelgeving worden strengere eisen gesteld aan het werkklimaat. Onder andere Europese richtlijnen worden aangescherpt. Maar laten we vooral zelf alvast aan de slag gaan met de tips uit dit artikel om hittestress te voorkomen.