Wat is de zorgplicht van een werkgever? Tips en aandachtspunten

Dit staat er in de Arbowet

De Arbowet vormt het fundament van de zorgplicht. Arbo is een afkorting van arbeidsomstandigheden en dat maakt direct duidelijk waar het in deze wet om draait. De wet verplicht werkgevers om een beleid te voeren dat gericht is op het creëren van een veilige en gezonde werkomgeving. Daar kunnen verschillende dingen onder vallen. Een paar voorbeelden:

✅Zo gauw je één werknemer in dienst hebt, dien je een Risico-Inventarisatie en -Evaluatie (RI&E) op te stellen. Hierin inventariseer je welke risico’s er bij jou op de werkvloer kunnen zijn en hoe je deze het beste kunt aanpakken;

✅Je dient je werknemers ook te informeren over de mogelijke risico’s en hoe ze hiermee het beste om kunnen gaan;

✅Op de werkvloer moet altijd bedrijfshulpverlening aanwezig zijn. Hiervoor kun je jezelf en/of meerdere werknemers voor laten opleiden.

Preventie en voorlichting

Je zorgplicht stopt niet bij het uitvoeren van bovenstaande acties. Een ander belangrijk onderdeel van de zorgplicht is het voorkomen van arbeidsgerelateerde gezondheidsklachten. Als werkgever dien je voorlichting te geven over mogelijke risico’s en beschermende maatregelen. Dit kan variëren van het verstrekken van persoonlijke beschermingsmiddelen, tot het aanbieden van ergonomische werkplekken. Ook wanneer je werknemers weleens thuiswerken, is het belangrijk dat je hier oog voor houdt.

Een verkeerde zithouding kan namelijk leiden tot allerlei aandoeningen. Met de juiste ergonomische aanpassingen maak je de kans op het krijgen van zo’n aandoening zo klein mogelijk. Dat is niet alleen voor je werknemer van belang, maar ook voor jou als werkgever. Het risico op (langdurig) verzuim wordt hierdoor namelijk verkleind.

Heb je een werknemer met een beperking in dienst? Dan vereist de zorgplicht dat je voor hem of haar extra stappen zet, zodat het werk veilig en gezond uitgevoerd kan worden. Het kan bijvoorbeeld zijn dat de werkplek aangepast moet worden en ook hulpmiddelen kunnen soms een uitkomst zijn.

Lees ook: 12 tips om een ongezond kantoor te voorkomen

Psychologische veiligheid

Naast fysieke gezondheid is er bij de zorgplicht ook aandacht voor psychosociale arbeidsbelasting. Als werkgever moet je maatregelen nemen om je werknemers te beschermen tegen werkgerelateerde stress, agressie, discriminatie en andere psychosociale risico’s. Valt iemand om de een of andere reden toch uit? Effectief verzuimbeleid is ook een onderdeel van je zorgplicht.

Dat betekent dat het verzuim in je onderneming gemonitord moet worden en dat werknemers begeleid moeten worden bij hun herstel. Het is dus belangrijk om een bedrijfsarts te hebben. En ook een plan van aanpak bij re-integratie mag eigenlijk niet ontbreken.

Controle op de zorgplicht

In Nederland houdt de Inspectie SZW toezicht op de naleving van de zorgplicht. Wordt er gecontroleerd in jouw bedrijf en blijk je niet aan de eisen te voldoen? Dan kan dit uiteindelijk leiden tot een boete of sanctie. Om de zorgplicht goed uit te kunnen voeren is een goede samenwerking met je werknemers vereist. Je werknemers hebben namelijk ook een eigen verantwoordelijkheid als het gaat om hun gezondheid en ze moeten de regels en voorschriften wat betreft veiligheid op de werkvloer ook altijd goed volgen.

Maar zelfs wanneer een werknemer zich niet volledig aan die eisen heeft gehouden, kan het zijn dat je als werkgever aansprakelijk gesteld wordt als er bijvoorbeeld een bedrijfsongeval plaatsvindt. Om dit soort risico’s te verkleinen is het slim om een aansprakelijkheidsverzekering af te sluiten.

De aansprakelijkheid van de werkgever

Als werkgever kan je aansprakelijk worden gesteld in verschillende situaties, en een aansprakelijkheidsverzekering kan van pas komen om bepaalde risico’s te dekken. Als je werknemer bijvoorbeeld letsel oploopt tijdens het werk, kan je als werkgever aansprakelijk gesteld worden. Dit kan bijvoorbeeld gebeuren als er onveilige werkomstandigheden zijn of als er niet voldoende veiligheidsmaatregelen zijn genomen.

Daarnaast kun je als werkgever ook aansprakelijk gesteld worden als een werknemer ziek wordt door het werk, bijvoorbeeld doordat hij of zij is blootgesteld aan gevaarlijke stoffen. En ook als het niet gaat om fysiek letsel, maar om psychosociale problemen kun je als werkgever aansprakelijk gesteld worden. Bijvoorbeeld wanneer er sprake is van discriminatie op basis van leeftijd, ras of geslacht, of wanneer er sprake is van pesten op de werkvloer.

Een aansprakelijkheidsverzekering regelen

Wil je de risico’s op problemen zo klein mogelijk houden? Dan is de eerste stap om te voldoen aan de eisen die de Arbowet stelt. Dus regel die risico-inventarisatie, zorg ervoor dat je werknemers de risico’s van het werk kennen en let erop dat er altijd bedrijfshulpverlening (BHV) op de werkvloer aanwezig is. Als dergelijke zaken allemaal in orde zijn, kun je er aanvullend ook nog voor kiezen om een aansprakelijkheidsverzekering af te sluiten.

Daarvoor zijn diverse opties, dus het is slim om deze eerst goed te onderzoeken. Een bedrijfsaansprakelijkheidsverzekering bijvoorbeeld dekt schadeclaims van derden als gevolg van letsel of schade aan eigendommen. Deze verzekering kan ook van toepassing zijn op situaties waarin werknemers aansprakelijk worden gesteld voor schade aan anderen tijdens de uitvoering van hun werkzaamheden.

Verder is er ook de werkgeversaansprakelijkheidsverzekering motorrijtuigen (WEGAM), die specifiek gericht is op arbeidsongevallen. Deze verzekering dekt letsel of schade aan werknemers als ze tijdens hun werkzaamheden betrokken zijn bij een verkeersongeval.

Ook de bestuurdersaansprakelijkheidsverzekering kan nuttig zijn, om bestuurders en leidinggevenden van je bedrijf tegen persoonlijke aansprakelijkheid te beschermen bij bijvoorbeeld wanbeheer.

Ten slotte kan ook een rechtsbijstandverzekering van pas komen bij geschillen, bijvoorbeeld bij arbeidsconflicten. Let er wel op dat een aansprakelijkheidsverzekering niet automatisch alle risico’s dekt. Lees dus vooraf goed de voorwaarden van een verzekering door en bekijk of aanvullende dekkingen nodig zijn.