De voor- en nadelen van zelfsturende teams

Steeds meer bedrijven kiezen voor zelfsturende teams. Vooral de zorg loopt hierin voor. Voor werkgevers kan dit spannend zijn, aangezien er geen leidinggevenden zijn die een oogje in het zeil houden. Toch gaat het vaker goed dan fout. Hoe komt dat? En wat zijn de keerzijden van zelfsturende teams? In deze blog gaan we dieper in op dit onderwerp en verkennen we de impact ervan op organisaties.

Wat zijn zelfsturende teams?

Een zelfsturend team is een organisatiestructuur waarin de verantwoordelijkheid en besluitvorming bij het team zelf liggen, in plaats van bij een teammanager of leidinggevende.

In een zelfsturend team hebben de teamleden de zelfstandigheid om hun eigen taken te plannen, te organiseren en uit te voeren. Dit betekent dat er geen leidinggevenden zijn die instructies geven, maar een collectieve verantwoordelijkheid is voor het behalen van doelen.

Voordelen van zelfsturende teams

De zorg is pionier als het gaat om zelfsturende teams. Uit verschillende steekproeven blijkt dat zowel het personeel als organisaties onderstaande zaken als positief ervaren:

Betrokkenheid

Als team de koers bepalen geeft een gevoel van ‘eigenaarschap’ over werk en ontwikkeling. Werknemers voelen zich daardoor meer betrokken bij hun werk omdat ze actief bijdragen aan het nemen van beslissingen. Dit verhoogt hun motivatie en tevredenheid.

Kennis delen

Actief kennisdelen gebeurt automatisch, aangezien er veel overleg plaatsvindt. Dit creëert een cultuur van samenwerking, waarbij iedereen van elkaar kennis profiteert.

Flexibiliteit

In een snel veranderende omgeving kunnen traditionele hiërarchische structuren traag en bureaucratisch zijn. Zelfsturende teams kunnen daarentegen snel reageren op veranderingen en nieuwe uitdagingen aangaan zonder te hoeven wachten op goedkeuring van leidinggevenden.

Maatwerk

De werknemers in het team genieten de vrijheid om hun werk aan te passen aan hun individuele behoeften en voorkeuren. Dit kan zowel te maken hebben met hun planning als bepaalde samenewerkingen of persoonlijke ontwikkeling.

Vertrouwen en samenwerking

Omdat teamleden gezamenlijk verantwoordelijk zijn voor het behalen van doelen, moeten ze effectief communiceren, informatie delen en beslissingen nemen als een team. Dit bevordert een gevoel van onderling vertrouwen en creëert een positieve werkomgeving waarin mensen zich gesteund voelen.

Creativiteit en innovatie

Teams die zelf de regie bepalen zijn broedplaatsen voor creativiteit en innovatie. Omdat ze de vrijheid hebben om zelfstandig te leren, kunnen ze nieuwe ideeën bedenken en experimenteren met verschillende benaderingen. Dit kan zelfs leiden tot baanbrekende oplossingen en verbeterde bedrijfsprocessen.

Verhoogde productiviteit

Zelfsturende teams zijn vaak productiever omdat ze gefocust zijn op hun specifieke taken en verantwoordelijkheden. Ze werken efficiënter en effectiever, wat leidt tot verbeterde prestaties en resultaten.

Nadelen van zelfsturende teams

De nadelen van zelfsturende teams ligt vooral in het risico dat het teamproces niet loopt. Dan is er – al dan niet tijdelijk – sturing nodig van een coach of leidinggevende.

Gebrek aan begeleiding

Zelfsturende teams kunnen worstelen met een gebrek aan een leiedinggevende. Niet alle medewerkers zijn van nature gewend om autonoom te werken en kunnen training nodig hebben om effectief in een zelfsturend team te kunnen functioneren.

Besuilteloosheid

Zonder een duidelijke hiërarchie en formele leiders kunnen zelfsturende teams moeite hebben om consensus te bereiken en beslissingen te nemen. Dit kan leiden tot stagnatie of conflicten binnen het team. Het is belangrijk om voldoende ondersteuning en begeleiding te bieden om ervoor te zorgen dat het team effectief kan functioneren.

Uitdagingen met communicatie

Zelfsturende teams moéten goed communiceren om effectief samen te werken om het team goed te laten functioneren zonder leidinggevende. Als dat niet het geval is, treden er problemen op.

Veel cliënten zijn blij met zelfsturende teams in de zorg, maar dat gaat niet altijd op voor de werknemers zelf. pic.twitter.com/W8r2TM0L5W

— Nieuwsuur (@Nieuwsuur) July 18, 2017

Zelfsturende teams zo goed mogelijk inzetten

Om zelfsturende teams succesvol in te zetten, is het belangrijk om enkele best practices te volgen. Ten eerste is het essentieel om te zorgen voor een duidelijke visie en doelstellingen die het team kan nastreven. Hierdoor hebben de teamleden een gemeenschappelijk doel en richting om naartoe te werken.

Training en ontwikkeling

Verder is het van belang om te investeren in training en ontwikkeling van de teamleden. Zelfsturende teams functioneren het beste wanneer de teamleden beschikken over de nodige vaardigheden en kennis om autonoom te kunnen werken. Door middel van training kunnen ze worden uitgerust met de juiste tools en technieken om succesvol te zijn.

Focus op communicatie

Communicatie is ook een sleutelfactor bij zelfsturende teams. Het bevorderen van open en transparante communicatie binnen het team creëert een omgeving waarin ideeën en meningen vrij kunnen worden uitgewisseld. Dit draagt bij aan een betere besluitvorming en teamdynamiek.

Van elkaar leren

Daarnaast is het van essentieel belang om een cultuur van continu leren te bevorderen. Dit kan worden gestimuleerd door het bieden van leermogelijkheden, het aanmoedigen van kennisdeling en het erkennen en belonen van de inzet en groei van zelfsturende teams.

Wat levert zelfsturende teams een bedrijf op?

Goed functionerende zelfsturende teams leveren veel op:

✅hogere efficiëntie en productiviteit

✅verbeterde workflow en kortere doorlooptijden

✅innovatie en creativiteit

✅verbeterde processen, producten of diensten

✅hogere werknemerstevredenheid en betrokkenheid

✅betere reputatie als werkgever

Hoe zit het met de personeelsplanning en zelfsturende teams?

Bij zelfsturende teams is er vaak meer flexibiliteit als het gaat om roosters en werktijden. In plaats van strikte aanwezigheidsregels en traditionele werkschema’s hebben teamleden vaak meer zeggenschap om hun eigen werktijden te bepalen en taken te plannen. Ze kunnen onderling overleggen en rekening houden met elkaars voorkeuren en beschikbaarheid. Een digitale tool zoals Werktijden.nl kan een belangrijke rol spelen bij de personeelsplanning voor zelfsturende teams. Zo kun je eenvoudig beschikbaarheid doorgeven, diensten inplannen, wijzigingen doorvoeren en verlof aanvragen.

Durf jij de stap te zetten naar zelfsturing?

Zelfsturende teams hebben de potentie om de manier waarop we werken te transformeren. Ze bieden voordelen zoals betrokkenheid, kennisdeling, flexibiliteit en verhoogde productiviteit. Maar er zijn ook uitdagingen, zoals gebrek aan begeleiding en communicatieproblemen. Met een duidelijke visie, training en goede communicatie kunnen zelfsturende teams succesvol zijn. Durf jij de stap te zetten naar zelfsturing?