Hoe AI de arbeidsmarkt in 5 jaar verandert

avatar image of Dion

Geschreven door Dion

18 juli 2025 7 minuten lezen

ai-werk-nederland

Binnen vijf jaar ziet je werk er totaal anders uit. De bizar snelle ontwikkeling van AI zorgt daarvoor. Iedereen krijgt ermee te maken, niet alleen techneuten. Klinkt eng? Dat hoeft niet, omdat AI enorm veel kansen biedt.

Cijfers liegen niet

De verwachting is dat door AI en robotisering in 2030 nog slechts een derde van alle kenniswerkzaamheden door menselijke arbeid worden uitgevoerd. Dat betekent niet dat twee derde van ons werkloos wordt. Het betekent dat ons werk anders wordt.

Nederland staat er relatief goed voor. Vooral het aantal banen dat complementair is aan AI ligt hoger: 43 procent in Nederland, tegenover 39 procent in België en Frankrijk en 35 procent in Duitsland. Met andere woorden: Nederlandse banen worden vaak beter door AI, in plaats van vervangen door AI.

Toch is de impact groot. Meer dan 44 procent van de banen in Nederland is in hoge of zeer hoge mate blootgesteld aan generatieve artificiële intelligentie (AI), zoals ChatGPT.

Welke banen veranderen het meest?

Kantoorwerk krijgt de grootste klappen. Denk aan:

Veel impact Waarom
Accountants Veel administratie kan geautomatiseerd worden
Grafisch ontwerpers AI maakt nu al logo's en designs
Vertalers ChatGPT spreekt intussen 50+ talen
Marketing specialisten AI wordt slimmer in peformance dan mensen
Administratief  Invoeren en verwerken van data gaat automatisch

 

Verrassend genoeg blijven veel fysieke banen naar verwachting voorlopig gewoon bestaan zoals ze zijn.

Weinig impact Waarom
Bouwvakkers Robots kunnen nog geen muren metselen
Kappers Mensen willen menselijk contact
Zorgmedewerkers Empathie kan AI niet nabootsen
Koks Creativiteit en smaak blijven menselijk
Monteurs Elke auto is anders, elke storing uniek

 


De grote ommekeer: hogeropgeleiden getroffen

Vroeger raakte automatisering vooral fabrieksarbeiders. Nu gebeurt het omgekeerde. De vorige digitale revolutie automatiseerde vooral werk van gemiddeld betaalde mensen in de administratie en industrie. Hogeropgeleiden profiteerden er juist van, omdat de computer hen veel productiever maakte, zonder hen te vervangen. Dit keer zullen meer banen aan de bovenkant worden getroffen.

Een advocaat die contracten checkt? AI doet het sneller. Een marketeer die campagnes bedenkt? AI heeft al tien ideeën klaar. Een journalist die nieuwsberichten schrijft? AI tikt ze zo uit.

Dit betekent niet dat deze banen verdwijnen. Maar ze veranderen wel flink.

alex-knight-2EJCSULRwC8-unsplash

Goed nieuws: nieuwe banen ontstaan

Volgens een rapport van het World Economic Forum zal AI tegen 2030 wereldwijd 92 miljoen banen vervangen, maar tegelijkertijd 140 miljoen nieuwe banen creëren.

Nieuwe functies die nu al ontstaan:

  • AI-trainer (leert AI-systemen hoe ze beter kunnen werken)
  • Data-analist (begrijpt wat alle cijfers betekenen)
  • AI-ethicus (zorgt dat AI eerlijk en veilig is)
  • Chatbot-ontwerper (bouwt slimme virtuele assistenten)

Het mooie is: veel van deze banen bestonden vijf jaar geleden niet eens.

AI raakt óók personeelsplanningen (positief)

AI verandert ook hoe we roosters maken en teams indelen. En dat gebeurt sneller dan je denkt.

Van puzzelen naar slim plannen

Vroeger maakte je roosters door te puzzelen. Wie kan wanneer? Wie wil niet samen met wie? Wie heeft vakantie? Het kostte uren.

Nu doet AI het zware werk. Nieuwe AI-toepassingen maken het mogelijk om nieuwe roosters te genereren op basis van historische gegevens. De computer analyseert straks patronen en maakt automatisch roosters die iedereen tevreden houden.

Slimme voorspellingen

Demandforecasting op basis van ML helpt klanten straks om bedrijfsbehoeften te voorspellen met behulp van externe data die planning en werknemers optimaliseert.

In simpele taal: AI voorspelt wanneer je hoeveel mensen nodig hebt. Het kijkt naar:

  • Hoe druk het vorig jaar was op dezelfde dag
  • Wat het weer doet (regen = minder klanten in de winkel)
  • Speciale gebeurtenissen (festivals, vakantieperiodes)
  • Gemiddelde ziektegevallen per seizoen

Roosters die zichzelf aanpassen

Stel: iemand wordt ziek. Vroeger belde je rond om vervanging te zoeken. Nu stuurt het systeem automatisch een berichtje naar beschikbare collega's. Wie als eerste reageert, krijgt de dienst.

Managers kunnen last-minute planningswijzigingen direct doorvoeren en de beschikbaarheid van werknemers bevestigen.

open werktijd

Nieuwe uitdagingen voor planners

Je rol als personeelsplanner verandert. In plaats van puzzelen met roosters, word je strategisch adviseur. Je denkt na over:

  • Welke taken kunnen we automatiseren?
  • Hoe begeleiden we medewerkers in de verandering?
  • Waar hebben we in de toekomst meer of minder mensen nodig?
  • Hoe houden we teams gemotiveerd als AI veel overneemt?

Nieuwe vaardigheden nodig

Oude vaardigheden Nieuwe vaardigheden
Excel kunnen Data interpreteren
Roosters puzzelen AI-tools gebruiken
Conflicten oplossen Change management
Telefoon beantwoorden Digitaal communiceren


Het goede nieuws: je hoeft geen programmeur te worden. Moderne AI-tools zijn zo gemaakt dat iedereen ze kan gebruiken.

Wat de AI-ontwikkelingen voor werkgevers

In Nederland is het tekort aan talent een van de grootste uitdagingen voor de periode 2025-2030. Maar liefst 56% van de Nederlandse bedrijven, verwacht moeite te hebben met het vinden van geschikt personeel.

AI kan het personeelstekort verlichten. Door automatisering heb je minder mensen nodig voor hetzelfde werk.

Concrete stappen die je nu kunt nemen

Fase Actie Verwachte tijd
Verkenning Test 3 verschillende AI-tools 1 maand
Pilotproject Start met één afdeling of team 3 maanden
Training Train andere teams 2 maanden
Uitrol Hele organisatie ermee laten werken 6 maanden
Optimalisatie Finetunen en verbeteren Doorlopend

 

De menselijke factor blijft altijd belangrijk

AI neemt repetitief werk over, waardoor werknemers tijd krijgen voor zaken die menselijk contact, kennis, creativiteit en empathie vereisen. AI gaat de menselijke factor in werk echt niet vervangen.

In personeelsplanning betekent dit:

  • AI maakt roosters, jij begeleidt mensen
  • AI voorspelt trends, jij neemt de beslissingen
  • AI verzamelt data, jij geeft het betekenis
  • AI automatiseert processen, jij houdt teams gemotiveerd

Waarom dit goed nieuws is voor Nederland

AI maakt het mogelijk om met minder arbeid evenveel goederen en diensten te produceren. Maar een hogere productiviteit leidt ertoe dat we meer geld te besteden hebben en wij mensen zijn onverzadigbaar, we willen alleen maar méér.

Dit is precies wat er altijd gebeurt bij grote technologische sprongen. De stoommachine maakte koetsiers werkloos, maar creëerde banen voor machinisten. Het internet maakte veel winkeliers werkloos, maar bracht e-commerce specialisten voort.

Praktische tips voor de overgang

 

1. Begin klein

Je hoeft niet alles tegelijk te veranderen. Begin met één simpele AI-tool. Bijvoorbeeld: automatische teamcommunicatie wanneer roosters klaar zijn.

2. Betrek je team

Praat met collega's over hun zorgen. Veel angst voor AI komt door onbekendheid. Laat ze zien hoe AI het werk makkelijker maakt, niet overneemt.

3. Blijf leren

AI ontwikkelt zich snel. Wat vandaag nieuw is, is over een jaar standaard. Zorg dat je bijblijft door:

4. Investeer in mensen

De beste AI-implementaties slagen omdat mensen goed begeleid worden. Zorg voor:

  • Duidelijke training
  • Tijd om te wennen aan nieuwe tools
  • Ondersteuning bij problemen
  • Erkenning van mensen die moeite hebben met verandering

 

De toekomst is al begonnen

Maar liefst 86% van de bedrijven in Nederland zetten in op een versnelling van de automatisering van processen en taken. Deze trein vertrekt nu. Je kunt achterblijven of vooraan instappen.

Voor mensen die werken met roosters en personeelsplanning zijn de kansen extra groot. Waarom? Omdat dit werk perfect past bij wat AI goed kan: patronen herkennen, rekenen met veel variabelen, en 24/7 beschikbaar zijn.

Tegelijkertijd blijft er veel ruimte voor menselijke input: begrijpen wat teams nodig hebben, conflicten oplossen, en zorgen dat iedereen zich gewaardeerd voelt.

Tot slot: kansen pakken in plaats van zorgen maken

AI in de arbeidsmarkt is geen verre toekomst. Sterker nog: het gebeurt nu. De vraag is niet of het komt, maar hoe jij en je organisatie erop reageren.

Voor personeelsplanners biedt AI de kans om van administratieve puzzelaar te groeien naar strategische 'workforce-architect'. Door repetitieve taken over te laten aan computers, krijg je tijd voor wat echt belangrijk is: mensen helpen, teams coachen, en organisaties slimmer maken.

Bekijk ook eens

Twee mensen hand in hand
  • werkgevers
  • planning

    Werkethos: wat is het en waarom is het juist nu belangrijk?

    avatar image of Dion

    Geschreven door Dion

    14 november 2024 6 min

    Vrouw die onderweg naar werk is
  • werkgevers
  • planning

    Reiskostenvergoeding. Hoe zit het precies? (2025)

    avatar image of Dion

    Geschreven door Dion

    2 november 2023 5 min