Schijnzelfstandigheid: dit verandert er in 2025

Ben je zzp’er of werk je met zzp’ers? Dan is dit belangrijk nieuws voor je. Vanaf 1 januari 2025 gaat de Belastingdienst namelijk strenger controleren op schijnzelfstandigheid. Maar wat betekent dit precies voor jou als werkgever én als zzp’er?

Even een opfrisser: wat is schijnzelfstandigheid ook alweer?

Schijnzelfstandigheid is eenvoudig: je werkt als zzp’er, maar eigenlijk doe je precies hetzelfde als de mensen die in loondienst zijn. Je moet op vaste tijden komen, krijgt instructies van je opdrachtgever en werkt vooral voor één bedrijf. Dat noemen we schijnzelfstandigheid, en daar gaat de Belastingdienst strenger op letten. Sterker nog: je kunt er flinke boetes voor krijgen.

Wat gaat er veranderen in 2025?

Voorheen werd deze constructie vooral gedoogd. Maar nukomen behoorlijk wat veranderingen aan, omdat de overheid dit niet meer wil zien. De belangrijkste zetten we voor je op een rij:

✅De Belastingdienst gaat negen nieuwe criteria gebruiken om te bepalen of je echt als zelfstandige werkt. Ze kijken bijvoorbeeld naar hoeveel verschillende opdrachtgevers je hebt en hoeveel vrijheid je krijgt in je werk.

✅Bedrijven moeten een speciale opdrachtgeversverklaring opstellen. Hierin leggen ze uit waarom jij als zzp’er echt zelfstandig bent en geen verkapte werknemer.

✅De oude modelovereenkomsten verdwijnen. De Belastingdienst gaat deze niet meer goedkeuren.

Waarom deze strengere aanpak?

De overheid loopt veel geld mis doordat werkgevers geen premies betalen voor schijnzelfstandigen. Het gaat om miljoenen euro’s per jaar die niet in de staatskas terechtkomen. Daarnaast zijn er steeds meer signalen dat schijnzelfstandigen in een kwetsbare positie zitten. Ze hebben bijvoorbeeld geen recht op doorbetaling bij ziekte en bouwen geen pensioen op.

Ook worden er regelmatig situaties ontdekt waarbij werkgevers bewust kiezen voor schijnconstructies om kosten te besparen. Vooral in sectoren als de bouw, transport en horeca komt dit veel voor. Dit zorgt voor oneerlijke concurrentie met bedrijven die wel netjes mensen in dienst nemen.

De 9 criteria onder de loep

De Belastingdienst gaat vanaf 2025 negen criteria gebruiken om te bepalen of iemand echt zelfstandig is. Deze criteria zijn belangrijk om te kennen:

1. Je bepaalt zelf je werktijden

2. Je kunt opdrachten weigeren

3. Je gebruikt je eigen materialen en gereedschappen

4. Je loopt ondernemersrisico

5. Je werkt voor verschillende opdrachtgevers

6. Je mag je laten vervangen door iemand anders

7. Je bepaalt zelf hoe je het werk uitvoert

8. Je hebt een eigen werkplek

9. Je doet zelfstandig acquisitie

Let op: je hoeft niet aan alle criteria te voldoen, maar hoe meer punten op jou van toepassing zijn, hoe sterker je staat als echte zelfstandige.

Wat betekent dit voor jou als zzp’er?

Goed nieuws: in 2025 krijg je nog even de tijd om je zaken op orde te krijgen. Als de Belastingdienst langskomt en je kunt laten zien dat je serieus bezig bent om schijnzelfstandigheid te voorkomen, krijg je geen boete. Maar let op: ze kunnen wel naheffingen opleggen als blijkt dat je eigenlijk als werknemer werkt en niet bereid bent dit te veranderen.

Met andere woorden: je zult iets moeten veranderen. Bijvoorbeeld door in loondienst te gaan of voor meerdere opdrachtgevers te werken. Wanneer je niets doet, loop je het risico op hoge boetes.

En wat als je zzp’ers inhuurt?

Ben je opdrachtgever? Dan wordt het tijd om kritisch naar je zzp-constructies te kijken. De boetes kunnen flink oplopen en je kunt verplicht worden om tot vijf jaar terug sociale premies en pensioenpremies te betalen. Dat wil je natuurlijk voorkomen.

Zijn er uitzonderingen?

Niet elke zelfstandige hoeft zich zorgen te maken over deze nieuwe regels. Ben je bijvoorbeeld een interim-professional die complexe projecten uitvoert? Dan sta je vaak al sterk. Je expertise, je uurtarief en je manier van werken laten namelijk zien dat je een echte ondernemer bent. Ook freelancers die creatief werk doen, zoals fotografen of tekstschrijvers, vallen meestal niet onder schijnzelfstandigheid. Zij bepalen zelf hoe ze hun werk uitvoeren en werken meestal voor verschillende opdrachtgevers. Twijfel je of jouw situatie een uitzondering is? Laat je dan adviseren door een medewerker van de Belastingdienst of Kvk.

Praktische tips voor 2025

Deze tips helpen je om goed voorbereid te zijn. Dit geldt voor zowel zelfstandigen als voor werkgevers:

1. Zorg dat je als zzp’er voor verschillende opdrachtgevers werkt.

2. Maak duidelijke afspraken over je zelfstandigheid.

3. Leg vast hoe je je werk zelf kunt inrichten.

4. Bewaar bewijzen dat je echt als ondernemer werkt.

Veel werkgevers bieden schijnzelfstandigen nu een vast dienstverband aan, waarvan een deel akkoord gaat. Echter wil een groot deel zzp’er blijven en dus is het tijd om veranderingen door te voeren.

Blijf op de hoogte

De nieuwe regels komen steeds dichterbij. Het is slim om nu al na te denken over jouw situatie. Ben je echt zelfstandig? Of moet er iets veranderen in je manier van werken?

Wat kost schijnzelfstandigheid eigenlijk?

De financiële gevolgen van schijnzelfstandigheid kunnen behoorlijk in de papieren lopen. Voor werkgevers kan dit oplopen tot wel duizenden euro’s per schijnzelfstandige. Een rekenvoorbeeld maakt dit duidelijk:

Stel, je huurt al drie jaar een zzp’er in voor 40 euro per uur. De Belastingdienst constateert schijnzelfstandigheid. Dan moet je als werkgever met terugwerkende kracht:

– Loonbelasting afdragen

– Werkgeverspremies betalen

– Vakantiegeld vergoeden

– Pensioenopbouw compenseren

Bij een fulltime schijnzelfstandige kan dit zomaar oplopen tot 30.000 euro per jaar. Tel daar nog eventuele boetes bij op, en je snapt waarom het belangrijk is om dit te voorkomen. Voor zzp’ers zelf kunnen de naheffingen ook flink oplopen, vooral als ze bepaalde ondernemersaftrekken hebben gebruikt waar ze eigenlijk geen recht op hadden.

Tot slot

Schijnzelfstandigheid staat hoog op de agenda van de Belastingdienst. De nieuwe regels maken het belangrijk om je administratie en werkwijze goed op orde te hebben. Begin daar op tijd mee, dan voorkom je vervelende verrassingen in 2025. Wil je meer weten over deze veranderingen? Neem dan contact op met een belastingadviseur of juridisch specialist. Zij kunnen je helpen om je goed voor te bereiden op de nieuwe regels.