Wanneer schendt een werkgever de privacy van een werknemer?

Uit onderzoek van het CNV blijkt dat één op de vijf mensen zegt dat hun werkgever checkt of zij ook écht werken. Bijvoorbeeld door trackingsoftware en soms zelfs door videomonitoring. De voorzitter van de vakbond sprak in het AD van een schande. Maar wanneer schend je als werkgever de privacy van een werknemer. Met andere woorden: waar ligt de wettelijke grens?

Wetgeving rondom privacy van werknemers

Werknemers hebben flink wat rechten op het gebied van privacy. Zowel op de werkvloer als tijdens het thuiswerken. Deze mag niet worden aangetast, tenzij er zwaarwegende argumenten zijn. Daar gaan we later dit artikel op in. Als de privacy zonder goede reden wordt aangetast, kan het leiden tot het betalen van schadevergoeding (artikel 611 BW).

Bij het schenden van de privacy van een werknemer, moet je denken aan observatie met camera’s, afluisteren van (telefoon)gesprekken of het tracken van computergegevens.

Privacyrechten van werknemers

Werknemers hebben verschillende privacyrechten met betrekking tot de verwerking van hun persoonsgegevens. Ze hebben:

– het recht om geïnformeerd te worden over de verwerking van hun gegevens
– het recht op inzage
– het recht op rectificatie
– het recht op gegevenswissing
– het recht op beperking van de verwerking
– het recht op overdraagbaarheid van gegevens
– en het recht van bezwaar tegen de verwerking van persoonsgegevens.

Kortom: werknemers hebben behoorlijk veel rechten als het gaat om het bewaken van hun privacy. Hoe dat er concreet uit kan zien, lees je in het volgende hoofdstuk.

Wanneer mag een werkgever camerabeelden bekijken?

Bij cameratoezicht op de werkvloer moeten werkgevers voldoen aan de voorwaarden van de Autoriteit Persoonsgegevens. De inbreuk op de privacy moet minimaal zijn, en het doel (bijvoorbeeld diefstalpreventie) moet niet op een andere manier bereikt kunnen worden. Met andere woorden: het gebruik van cameratoezicht moét noodzakelijk zijn of onderdeel zijn van een bredere set maatregelen. Daarnaast moet het vooraf goedgekeurd worden door de ondernemingsraad.

Bij grootschalig of systematisch cameratoezicht moet de werkgever een Data Protection Impact Assessment (DPIA) uitvoeren. Dit is simpel gezegd een gedetailleerde analyse van de privacyrisico’s en de genomen maatregelen. Werknemers hebben steeds meer rechten met betrekking tot cameratoezicht, waaronder het recht om beelden in te zien, het recht om vergeten te worden, het recht op beperking van verwerking, en het recht om bezwaar te maken. De bewaartermijn van camerabeelden mag niet langer zijn dan vier weken.

Wat mag een werkgever controleren?

Er zijn uitzonderingen waarin een werkgever onder strenge voorwaarden de privacy van een medewerker mag aantasten. Bijvoorbeeld in het geval van sterk vermoeden van ernstig wangedrag dat onmiddellijk ontslag rechtvaardigt. Als je dit als werkgever van plan bent, is het zaak om hier eerst informatie over in te winnen bij bijvoorbeeld de ondernemersraad of een jurist.

Ondernemingsraad en privacy

De ondernemingsraad speelt een belangrijke rol bij het waarborgen van privacy binnen bedrijven. Bedrijven moeten regelingen met betrekking tot de verwerking en bescherming van persoonsgegevens eerst aan de ondernemingsraad voorleggen. De OR heeft ook instemmingsrecht bij zaken die gericht zijn op controle op aanwezigheid, gedrag of prestaties van medewerkers.

Privacy buiten de werkomgeving

Wat een medewerker buiten werktijd doet, valt in principe buiten de invloedssfeer van de werkgever. Het verbieden van risicovolle activiteiten in de vrije tijd is niet toegestaan. Een werkgever mag wel optreden als het gedrag van de medewerker direct van invloed is op het werk of het imago van het bedrijf. Dit geldt ook voor online gedrag. In gevallen van strafbare feiten kan de werkgever natuurlijk stappen ondernemen, maar hierbij moet altijd rekening worden gehouden met de privacy van de medewerker.

Samenvatting: een werknemer heeft veel privacyrechten

Een mooie balans tussen werkgeversbelangen en werknemersrechten is belangrijk om de privacy op de werkvloer te waarborgen. Werkgevers moeten zich bewust te zijn van de wettelijke grenzen en de privacyrechten van werknemers te respecteren. Open communicatie met de ondernemingsraad en het naleven van de regelgeving rondom cameratoezicht helpen daarbij. Het wordt steeds belangrijker dat werkgevers privacy niet uit het oog verliezen, want zoals het onderzoek van het CNV aantoont, gebeurt dit nog best vaak.