Toename van psychisch verzuim. Wat kun je eraan doen?

Steeds vaker melden werknemers zich ziek met psychische klachten als oorzaak. De arbo-unie uitte een aantal jaar geleden al zorgen over het toenemend aantal psychische klachten. Deze zorgen blijken terecht.  Daarom trekken ze opnieuw aan de bel. Ruim 65 procent van alle verzuimdagen heeft namelijk tegenwoordig een psychische achtergrond, meldt verzuimspecialist Sazas.

Wat is psychisch verzuim?

Psychisch verzuim verwijst naar afwezigheid van werknemers ten gevolge van psychische gezondheidsproblemen of stressgerelateerde aandoeningen. Een aantal mogelijke vormen van psychische problemen zijn: depressie, angststoornissen, burn-out of PTSS (posttraumatische stress stoornis).

Werknemers met psychische  problemen ondervinden vaak een van de volgende klachten: vermoeidheid, concentratieproblemen, slaapstoornissen of emotionele instabiliteit. Als gevolg van deze klachten zijn ze verminderd, of niet, in staat hun werk uit te voeren.

Oorzaken psychische klachten

Er zijn veel verschillende factoren die invloed hebben op iemand zijn of haar psychische gesteldheid. Voor mensen met psychische problemen is het bekend dat heftige gebeurtenissen, problemen bij de zwangerschap en geboorte, armoede, drugs/alcoholgebruik en verhuizen/vluchten factoren zijn die de kans op psychische problemen vergroot.

Regelmatig berichten organisaties ook over de invloed van social media en de hiermee toegenomen maatschappelijke druk. Hoewel dit mogelijk een invloed heeft, is dit niet wetenschappelijk uitgesloten. Sociale media hebben, voor zover bekend, zowel positieve als negatieve effecten op de fysieke gesteldheid.

Gevolgen voor de organisatie

De toename van het psychisch verzuim heeft meerdere negatieve gevolgen voor organisaties. Verzuim drukt op de prestaties van een organisatie. Een verzuimende werknemer kost immers veel. Als organisatie betaal je loon door en mis je tegelijkertijd een persoon op de werkvloer. Oftewel, gestegen kosten met minder resultaat. Dit is per definitie onwenselijk voor je organisatie.

Hiernaast hebben organisaties minder ervaring met psychisch verzuim. Fysieke problemen (griep, blessures, etc.) hebben nog steeds het grootste aandeel in verzuimdagen. Dit betekent dat organisaties veel ervaring hebben met werknemers die last hebben van een fysiek probleem. Echter, psychische problemen vergen een andere aanpak. Ze zijn immers anders van aard. Dat betekent dat organisaties meer moeten verdiepen in de aanpak van psychische problemen. Het feit dat hier minder ervaring mee is, zorgt voor aanvullende negatieve gevolgen voor de organisatie.

Psychisch verzuim aanpakken

Hoe pak je psychisch verzuim aan? Een lastige maar belangrijke vraag. Het verminderen van psychisch verzuim begint met erkenning van psychische problemen. Niet iedereen heeft evenveel ervaring met psychische problemen, daarom zijn sommigen geneigd de serieusheid van de problemen te onderschatten. Dit is een grote fout, aangezien het negeren van problemen er juist voor kan zorgen dat deze verergeren. Hieronder lees je nog een aantal belangrijke handvatten zodat je op de juiste manier met psychisch verzuim omgaat!

Vroege signalen

Leer de vroege signalen van psychische problemen herkennen en voorkom erger. Voornamelijk voor werkgerelateerde problemen, zoals stress en burn-out klachten, is dit waardevol. Psychische problemen bouwen zich geleidelijk op en er zijn vaak vroege signalen.

Gezondheidsprogramma’s

De meeste bedrijven hebben nagedacht over wat ze doen als iemand eenmaal ziek is. Echter, preventieve maatregelen lonen! Het is bijvoorbeeld welbekend dat sport en beweging de mentale gesteldheid positief beïnvloeden. Ook mindfulness laat veelbelovende resultaten zien. Als organisatie speel je hierop in door bijvoorbeeld een sport- of mindfulness programma aan te bieden.

Voorlichting / training

Zoals eerder gezegd hebben veel mensen minder ervaring met psychische problemen. Door trainingen te bieden aan managers en/of medewerkers doorbreek je het stigma, leren ze problemen te herkennen en leren ze ook om medewerkers met problemen te ondersteunen.

Onderhoud contact

Mocht een medewerker uitvallen door psychische problemen, onderhoud dan goed contact tijdens de afwezigheid. Het is onwenselijk dat een medewerker de connectie met de organisatie verliest. Dit zal de re-integratie ook lastiger maken. Tevens blijven collega’s vaak graag in contact met iemand die afwezig is.

Dit heeft meerdere positieve effecten. Allereerst is het voor degene die verzuimt minder spannend om terug te keren naar het team; het contact is immers altijd goed gebleven. Tevens is het fijn dat de collega’s een beetje op de hoogte zijn. Het is geen fijn vooruitzicht om op werk te komen terwijl iedereen je aankijkt voor uitleg.

Biedt ondersteuning bij terugkeer

Als een werknemer langere tijd afwezig is door psychische problemen is het van groot belang om deze medewerker te ondersteunen bij de re-integratie. Voor de betreffende medewerker is het waarschijnlijk een grote stap om weer terug te keren, wat het spannend maakt. Vraag wat iemand zijn/haar behoeftes zijn en kijk of ondersteuning mogelijk is.

Conclusie

Steeds vaker krijgen organisaties in Nederland te maken met psychisch verzuim. Dit opkomende, relatief onbekende, verzuim heeft grote impact op organisaties. Het aanpakken van psychisch verzuim begint met erkenning. Verder is het het belangrijk om vroege signalen te herkennen, voorlichting te geven, en om contact te onderhouden. Preventieve maatregelen zorgen ervoor dat je psychische problemen in eerste instantie vermijdt. Zo ga jij op de juiste manier om met psychisch verzuim!