Bedrijfscultuur: wat is het precies (+voorbeelden)

De term ‘bedrijfscultuur’ wint aan populariteit. Het wordt vaak benoemd in vacatureteksten en ook in de media kom je het steeds vaker tegen. Het begrip wordt vaak gecombineerd met termen als diversiteit, veiligheid, vrijheid en creativiteit. Wat echter nog te weinig benoemd wordt, is wat bedrijfscultuur nou eigenlijk precies is. Wij zochten het voor je uit.

Wat is bedrijfscultuur?

De bedrijfscultuur wordt gezien als de collectieve ziel van een organisatie. Je kunt het vergelijken met de cultuur van een land of provincie, maar dan in het wezen van een bedrijf. De bedrijfscultuur – ook wel organisatiecultuur genoemd – bestaat onder andere uit:

-gedrag
-houding
-normen en waarden
-persoonlijkheid
-geschiedenis
-leiderschapsvormen
-overtuigingen

De bedrijfscultuur vormt zicht automatisch óf wordt gestuurd vanuit het management. Het is een van de belangrijkste aspecten van een bedrijf, omdat het een enorm effect heeft op motivatie, efficiëntie, werkgeluk en in- en uitstroom van personeel.

Soorten bedrijfscultuur

Grip krijgen op bedrijfscultuur is onmisbaar voor het begrijpen van hoe werknemers zich gedragen, met elkaar omgaan en bijdragen aan de algehele missie van een bedrijf. Laten we duiken in de vier hoofdtypen van bedrijfscultuur.

1. Hiërarchische cultuur

In organisaties met een hiërarchische cultuur heerst een duidelijke structuur en een gelaagde hiërarchie. Beslissingen stromen van boven naar beneden, en er is een strenge naleving van regels en procedures. De nadruk ligt op ordelijkheid, duidelijkheid en stabiliteit. Deze cultuurvorm komt vaak voor in grotere bedrijven of organisaties.

2. Marktgerichte cultuur

Een marktgerichte cultuur herken je door een sterke focus op concurrentie en resultaatgerichtheid. Organisaties met deze cultuur, streven naar innovatie, marktleiderschap en financiële prestaties. Hier worden werknemers aangemoedigd om doelen te bereiken en te streven naar de top. Het bedrijfsleven is een commerciële wereld, waarin de bedrijfscultuur zeer gevarieerd is.

3. Clan-cultuur

De clan-cultuur doet denken aan een familie. Samenwerking, teamgeest en gedeelde waarden staan centraal. Het bouwen van sterke onderlinge relaties en het bevorderen van een gevoel van eenheid zijn prioriteiten. Organisaties met een clan-cultuur hechten waarde aan werknemerswelzijn en streven naar een gezamenlijk doel. Dit type cultuur bevordert vaak langdurige loyaliteit en betrokkenheid.

4. Adhocratie cultuur

In organisaties met een adhocratie cultuur staat flexibiliteit centraal. Hier worden veranderingen omarmd, en creativiteit en risico’s worden aangemoedigd. Er is weinig behoefte aan strikte procedures; in plaats daarvan worden werknemers aangemoedigd om zelfstandig te handelen en nieuwe ideeën te verkennen. Dit type cultuur komt vaak voor in sectoren die snel groeien, zoals de techsector.

Bedrijfscultuur modellen

Om bedrijfscultuur beter te begrijpen, zijn er verschillende modellen beschikbaar die als een soort navigatiehulpmiddelen werken. De twee meest bekende modellen die organisatieculturen analyseren zijn het Competing Values Framework en het Denison Model. Hier wordt ook duidelijk wat exact wordt bedoeld met de soorten bedrijfscultuur uit het vorige hoofdstuk.

Competing Values Framework

Het Competing Values Framework (CVF) is een soort kaart die de organisatiecultuur in vier stukken verdeelt. De hiërarchische cultuur, marktgerichte cultuur, clan-cultuur en de adhocratie cultuur. Zoals je ziet zijn de onderdelen van de CVF, in bovenstaand hoofdstuk besproken. Als je hier meer over wil leren, kun je terecht op de website van Mindtools.

Denison model

Het Denison Model gaat er dieper in op het CVF-model door te kijken naar essentiële bouwstenen van zo’n organisatiecultuur. Dit zijn betrokkenheid, consistentie, aanpassingsvermogen en missie. Betrokkenheid verwijst naar de mate waarin medewerkers zich verbonden voelen met de organisatie. Consistentie meet de consistentie tussen de formele en informele aspecten van de cultuur. Aanpassingsvermogen richt zich op het vermogen van een organisatie om zich aan te passen aan veranderingen. Missie benadrukt het belang van een gedeelde visie en doel.

Voorbeelden van bedrijfscultuur

Bedrijfsculturen zijn net zo verschillend als organisaties zelf. Zo heeft elk bedrijf een eigen organisatiecultuur; soms zelfs een mix. In dit hoofdstuk lees je welke bedrijfsculturen de grootste bedrijven op aarde hanteren.

Google’s innovatieve cultuur

Bij Google wordt niet alleen creativiteit aangemoedigd; het is de kern van hun cultuur. Medewerkers worden aangemoedigd om out-of-the-box te denken. Wat opvalt, is de ‘20%-regel’, waarbij werknemers 20% van hun tijd aan persoonlijke projecten mogen besteden. Dit heeft geleid tot producten zoals Gmail en Google Maps. Het toont aan dat ruimte geven voor persoonlijke creativiteit de motor kan zijn voor de beste ideeën.

Zappos’ clan-cultuur

Zappos is een bekende Amerikaanse online schoenen- en kleding winkel en staat bekend om zijn clan-cultuur, waar de werkomgeving aanvoelt als een grote familie. De nadruk ligt op informele relaties en teamgericht werken. Het bedrijf moedigt open communicatie aan en zet zich in voor het creëren van een omgeving waar werknemers zich gewaardeerd voelen. Dit gevoel van eenheid heeft geleid tot een opmerkelijk hoge mate van werknemersbetrokkenheid en loyaliteit.

Amazon’s marktfocus cultuur

Bij Amazon staat klantgerichtheid centraal in de bedrijfscultuur. Het bedrijf heeft zich sterk gericht op efficiëntie en het leveren van uitzonderlijke service aan klanten. Het zet in op innovatie en investeert in technologie om processen te verbeteren. Dit resulteert niet alleen in tevreden klanten maar heeft ook invloed op hoe medewerkers hun werk benaderen. Het laat zien hoe een sterke focus op de klant een geheel eigen dynamiek aan de bedrijfscultuur kan geven.

4. Spotify’s adhocratie cultuur

Spotify heeft een adhocratie cultuur aangenomen die de muziekindustrie heeft veranderd. Het bedrijf leeft op wendbaarheid en continue verbetering. Medewerkers worden aangemoedigd om nieuwe ideeën te bedenken en risico’s te nemen. Het resultaat is een bedrijf dat snel kan reageren op veranderingen in de muziekindustrie en elke dag innoveert om aan de behoeften van de gebruikers te voldoen.

Bedrijfscultuur veranderen

Verandering van bedrijfscultuur vereist goed management, leiderschap, betrokkenheid en tijd. Het begint met het vaststellen van de gewenste cultuur en het aanpassen van beleid, processen en communicatie om deze doelen te ondersteunen.

Je kunt je het best meer verdiepen in verandermanagement; ook wel change management genoemd om dit proces zo goed mogelijk in gang te zetten. Het helpt om een onafhankelijk iemand met kennis van zaken in te zetten.

Hoe een goede personeelsplanning je bedrijfscultuur bevordert

Welke bedrijfscultuur je er op nahoudt: een goede personeelsplanning werkt áltijd stimulerend voor je personeel. Iedereen weet namelijk 24/7 waar hij of zij aan toe is. Dit bevordert duidelijkheid, transparantie en eerlijkheid. Wat je precies met Werktijden.nl kunt? Lees het op onze pagina’s over urenregistratie, personeelsplanning, verlofregistratie en de prikklok. Of probeer het direct 14 dagen gratis.